ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ (1666 - 1708) ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਮਨੁੱਖੀ ਗੁਰੂ ਸਨ. ਉਹ ਇੱਕ ਰੂਹਾਨੀ ਆਗੂ, ਯੋਧਾ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸਨ. ਆਓ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣੀਏ:
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਪਿਛੋਕੜ
ਜਨਮ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਦਸੰਬਰ 1666 ਨੂੰ ਪਟਨਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੋਬਿੰਦ ਦਾਸ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਹੋਇਆ.
- ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ: ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਨੌਵੇਂ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ.
- ਬਚਪਨ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਅਤੇ ਫਿਰ 1672 ਵਿੱਚ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ (ਉਸ ਵੇਲੇ ਚੱਕ ਨਾਨਕੀ) ਪੰਜਾਬ ਚਲੇ ਗਏ.
- ਵਿੱਦਿਆ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ.
- ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਗੱਦੀਨਸ਼ੀਨ: ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ, ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੇ, ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੁਆਰਾ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਬਣੇ. ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ.
ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ
ਖਾਲਸਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ: 1699 ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ ਜੋ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ. ਇਹ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ.
- ਪੰਜ ਕਕਾਰ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜ ਕਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਖਾਲਸਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹਰ ਸਮੇਂ ਪਹਿਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹਨ.
- ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨਤਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਅਤੇ ਸਦੀਵੀ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਅੰਤਿਮ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਿੱਖ ਅਰਦਾਸਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ.
- ਸਾਹਿਤਕ ਕਾਰਜ: ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਸਮੇਤ ਕਈ ਭਜਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥ ਰਚੇ.
- ਰੂਹਾਨੀ ਵਾਰਸ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਪੰਥ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੂਹਾਨੀ ਵਾਰਸ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ. ਪੂਰੇ ਵੇਰਵੇ Wikipedia 'ਤੇ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ.
ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨ
ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ:
- ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਤ, ਨਸਲ ਜਾਂ ਧਰਮ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕੀਤਾ.
- ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ.
- ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਸਵਾਰਥ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦਾ ਸੇਵਕ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਸੇਵਾ (ਸੇਵਾ) ਦੇ ਮਹੱਤਵ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ.
- ਨੈਤਿਕ ਜੀਵਨ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 52 ਹੁਕਮ (ਨਿਰਦੇਸ਼) ਦਿੱਤੇ ਜੋ ਇੱਕ ਆਮ ਘਰੇਲੂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨੈਤਿਕ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੋਰੀ, ਵਿਭਚਾਰ, ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ.
- ਬੋਲਚਾਲ ਪ੍ਰਤੀ ਧਿਆਨ: ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਸਾਵਧਾਨ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਰਹਿਣ, ਮੌਖਿਕ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ, ਸਰਾਪ, ਗੱਪਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬਦਨਾਮੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਿਖਾਇਆ.
- ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂ, ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸ਼ਰਧਾ ਤੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ.
